Μιλάτε ρε. Μιλάτε.

Κραυγή από το 1967:
Άπασα η ζωή των κοινωνιών στις οποίες κυριαρχούν οι σύγχρονες συνθήκες παραγωγής προαγγέλλεται ως μία απέραντη συσσώρευση θεαμάτων. Ό,τι υπήρξε άμεσο βίωμα έχει απομακρυνθεί σε μία αναπαράσταση. Οι εικόνες που αποσπάσθηκαν από κάθε όψη της ζωής, συγχωνεύονται σε μια κοινή πορεία όπου η ενότης αυτής της ζωής δεν είναι δυνατόν πλέον να αποκατασταθεί. Η αποσπασματικά θεωρημένη πραγματικότης εκτυλίσσεται εντός της ιδίας της, της γενικής ενότητος ως ένας κεχωρισμένος ψευδόκοσμος, αντικείμενο της μοναδικής παρατήρησης. Η εξειδίκευση των εικόνων του κόσμου επανευρίσκεται, ολοκληρωμένη, εντός του κόσμου της αυτονομημένης εικόνας, όπου το ψευδές εξαπάτησε τον ίδιο του τον εαυτό. Το θέαμα, γενικά, ως συγκεκριμένη αντιστροφή της ζωής, είναι η αυτόνομη κίνηση του μη-ζώντος.

Αυτός , είναι ο χυμός , η πυκνωμένη σε λίγες αράδες ουσία του κλασικού έργου του Γκυ Ντεμπόρ «Η Κοινωνία του Θεάματος» . Εκδόθηκε το 1967 για πρώτη φορά και μπήκε κατευθείαν βαθιά στη συνείδηση των ανθρώπων με πολύ ευαίσθητες κεραίες. Ο ίδιος ο Ντεμπόρ απεχώρησε θεαματικά από τη ζωή , αυτοκτονώντας το 1994.

Ωστόσο , το έργο του έμεινε για να επιβεβαιώνεται οδυνηρά , κάθε μέρα , κάθε στιγμή. Και , σκεφθείτε μόνο τούτο: Πριν από 20 χρόνια μόνο , θα ήταν κυριολεκτικά αδιανόητο να φανταστεί κανείς Δελτία Ειδήσεων με ...μουσικά jingles , κινηματογραφικούς υπότιτλους και προ-αναγγελία για την απ’ ευθείας μετάδοση της έναρξης ενός πολέμου.

Και όμως , φτάσαμε σε αυτό το σημείο. Και όχι απότομα , αλλά σαν «έτοιμοι από καιρό».

Συνέβη για πρώτη φορά στον Πόλεμου του Κόλπου. Και εκείνο το βράδυ , σύμφωνα με υπαρκτά στοιχεία , η κατανάλωση σε μπύρες και οι παραγγελίες σε πιτσαρίες ξεπέρασαν κάθε ρεκόρ μέχρι τότε. Το...ρεκόρ , έσπασε μόνο στους αγώνες της Εθνικής Ελλάδας.

Σιγά σιγά , με τρόπο λεπτοχειρουργικό , μέσα στις τελευταίες δεκαετίες , ο Πολιτικός Νους των ανθρώπων αποκοιμήθηκε και οι Πολίτες μεταλλάχθηκαν σε Απόλυτους Θεατές. Θεατές του ίδιου του θανάτου τους.

Η κατάλυση της Σοβιετικής Ένωσης , η πτώση του τοίχους , σηματοδότησαν την έναρξη της Παγκοσμιοποίησης , αυτή έφερε όσο τίποτα άλλο τη Διεθνή Τρομοκρατία που και αυτή με τη σειρά της , έδωσε τη λαβή ή το πρόσχημα για την όλο και πιο έντονη αστυνόμευση του Πλανήτη από τον Παγκόσμιο Σερίφη , τις Ηνωμένες Πολιτείες. Και ας είναι αυτοί , οι πρώτοι και μεγαλύτεροι τρομοκράτες. Προσέξτε!

Τα πράγματα , δεν συμβαίνουν ούτε τυχαία ούτε ανεξάρτητα. Πολύ παλιά , πίσω στη δεκαετία του 60 ή του 70 , δε θυμάμαι , είχε γυριστεί μια ταινία το περίφημο RollerBall. Κάποιος έτρεχε να κερδίσει τη ζωή του και ένα βραβείο , με εμπόδια θανάσιμα που του έβαζαν οι οργανωτές , ενώ οι μάζες χάζευαν τα δρώμενα στην τηλεόραση ξεχνώντας τα δικά τους προβλήματα . Ταύτιζαν έτσι , τη χαρά και τη λύπη τους με το πόσο καλά τα πήγαινε ο τηλεοπτικός ήρωας , είχαν μοιραστεί κιόλας σε ομάδες οπαδών του ή αντιπάλων του.
Σας θυμίζει τίποτα;

Τότε , η ταινία χαρακτηρίστηκε σαν Επιστημονική Φαντασία και μάλιστα υπερβολική....Σήμερα , μοιάζει ξεπερασμένη από την πραγματικότητά μας.

Ήταν περίπου ότι είναι σήμερα το reality Survivor ή το αντίστοιχο Big Brother που με χωρίς όρια θράσος φέρει ως τίτλο τον τίτλο του κλασικού βιβλίου του Όργουελ. Και δεν χρειάζεται να έχει κάποιος ιδιαίτερες γνώσεις ψυχολογίας , για να καταλάβει πως όταν ένας τίτλος παραδοσιακά ταυτισμένος με έναν εφιάλτη –όπως αυτόν που περιγράφει το 1984 του Όργουελ –ξαφνικά γίνεται το όνομα ενός καλοσχεδιασμένου και προβεβλημένου τηλεοπτικού show , τότε αυτομάτως απαλλάσσεται από όλους τους αρνητικούς του συνειρμούς.

Όχι όμως και από την ουσία , η οποία πλέον περνάει υποδόρια στο υποσυνείδητο του κοινού λουστραρισμένη και αποδεκτή διευρύνοντας έτσι τα όρια ανοχής και ηθικής κατά το δοκούν.

Όπως είναι σε όλους μας γνωστό , πολύ συζήτηση έγινε στην Ελλάδα για το μέλλον των τεχνολογιών ασφαλείας που εφαρμόσθηκαν κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων.

Ένα πλέγμα από εκατοντάδες κάμερες εξαιρετικά σύγχρονης τεχνολογίας , σε πάμπολλα σημεία των Αθηνών , και ένα κέντρο παρακολούθησης και συντονισμού όλων αυτών που δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από σκηνικά που έχουμε δει σε ταινίες. Πριν από μήνες , σάλος ξεσηκώθηκε όταν «πειραματικά» τοποθετήθηκε κάμερα και ένα βαγόνι του Μετρό.

Προφανώς για μετρηθούν οι αντιδράσεις επιβατών και υπαλλήλων.

Ας δούμε τώρα πως όλα αυτά , συνδυάζονται , σε ένα επίπεδο που ίσως μας διαφεύγει.

Είναι όλα , απόλυτα συναρτημένα , μιας που κάμερες , πιστωτικές μας κάρτες και κινητά τηλέφωνα, αποτελούν ψηφιακά εργαλεία πύκνωσης προσωπικών δεδομένων με συνέπεια , σχεδόν κάθε μας ενέργεια να καταγράφεται και είναι αποδεικτική της πρώτα από όλα Καταναλωτικής μας Συμπεριφοράς. (Έχουμε άραγε πια άλλη συμπεριφορά;)

Είμαστε διαρκώς αντικείμενα παρακολούθησης με ποικίλα προσχήματα. Το επιχείρημα πολλών έντιμων πολιτών του κόσμου «δεν έχω τίποτα να κρύψω άρα δε με ενοχλούν οι κάμερες» αποτυπώνει ασφαλώς την αξιοπρέπεια εκείνου που πράγματι , θεωρεί πως δεν έχει τίποτα να κρύψει αυτή τη στιγμή.

Όμως κανείς δεν ξέρει πως θα είναι τα πράγματα αύριο και ποιοι θα είναι Κυβερνήτες.

Γνωρίζω τέτοιους ανθρώπους , πολλούς και μάλιστα πολλοί εξ αυτών σε συζητήσεις εκφράζουν έντονη τη αντίθεσή τους στην Παγκοσμιοποίηση και στους τοπικούς πολέμους που προκαλεί η πολιτική των Η.Π.Α. Και εδώ , είναι που κατά την άποψή μου , όλοι αυτοί οι άνθρωποι , αντιφάσκουν αφελώς και με καλή πίστη. Γιατί;

Γιατί θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε , πως η χωρίς φραγμό κλιμακούμενη συρρίκνωση των εννοιών «Προσωπική ζωή» «Προσωπικά Δεδομένα» θέτει σε κίνδυνο τα πάντα.

Είναι σαν το πρόβλημα της λογοκρισίας. Κάνει κάποιος ένα νόμο σήμερα και απαγορεύει ό,τι χυδαίο και ρυπαρό. Και ας υποθέσουμε ότι ο νομοθέτης , είναι δίκαιος , καλλιεργημένος και άψογος.

Αύριο όμως , ο Νόμος μπορεί να περάσει στα χέρια κάποιων άλλων , με άλλες προθέσεις και να μπλοκάρουν απλά οτιδήποτε δεν τους αρέσει. Αισθητικά , ιδεολογικά κοκ.

Για αυτό ακριβώς , είμαστε καθέτως αντίθετοι σε κάθε μορφή λογοκρισίας.

Προσωπικά , αυτή τη στιγμή , λεω όπως και οι αξιοπρεπείς και έντιμοι φίλοι μου , πως δεν έχω τίποτα να κρύψω. Αν και δεν είμαι τόσο σίγουρος πια .... Παντού , διακηρύττω τη θέση μου πως οι ΗΠΑ είναι ο απόλυτος τρομοκράτης και ως εκ τούτου δεν δέχομαι τον όρο για ομάδες πολιτών που εξασκούν ιδεολογική βία.

Δεν υποστηρίζω την ένοπλη βία των πολιτών , γιατί την θεωρώ πρώτα από όλα ατελέσφορη , αλλά όταν έχω μια θεσμοθετημένη υπερδύναμη να ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΕΙ ΝΑ ΒΟΜΒΑΡΔΙΖΕΙ ΠΟΛΙΤΕΣ ΚΑΙ ΝΑ ΑΣΕΛΓΕΙ ΜΕ ΚΑΘΕ ΤΡΟΠΟ στον πλανήτη , ε , μου φαίνεται κωμικό να ονομάσω 5, 10 ή και 100 ανθρώπους ως τρομοκράτες. Ψυχωτικούς ναι. Επικίνδυνους, ναι. Και είναι. Τρομοκράτες όχι. Εμπίπτω στα περί στήριξης τρομοκρατών έτσι ; Φοβάμαι πως ναι.
Άλλωστε , μη ξεχνάμε πως το «ήθος» της εποχής επιβάλλει το ...όποιος δεν είναι μαζί μας είναι εναντίον μας. Προσέξτε! Επιστρέφω για μια στιγμή πίσω στο Μετρό. Όχι των Αθηνών αναγκαία. Σας μοιάζει επιστημονική φαντασία να είμαι στο βαγόνι για παράδειγμα και να συζητώ τις απόψεις μου με ένα φιλικό μου πρόσωπο για την τρομοκρατία για παράδειγμα....και μετά από ένα διάστημα να κληθώ από κάποια υπηρεσία για να εξηγήσω τις απόψεις μου;...
Ε! Δεν είναι επιστημονική φαντασία. Και η μετατροπή μας σε απόλυτους Θεατές της ίδιας μας της ζωής , μας κάνει χωρίς να το καταλαβαίνουμε άπραγους και αναίσθητους στο τι συμβαίνει γύρω μας , μας κάνει μεταλλαγμένους με ένα τρόπο πολύ-πολύ αργό που δεν προλαβαίνει να γίνει συνειδητός. Σαν ενδοφλέβια ένεση...

Πάω στο Super Market. Πληρώνω με την πιστωτική μου κάρτα. Και ξαφνικά αρχίζω να έχω ενοχλήσεις από εταιρίες και πιστωτικά ιδρύματα που θέλουν είτε να μου πουλήσουν τα προϊόντα τους γιατί είμαι λεει φίλος της...εταιρίας τους , είτε γιατί γνωρίζουν πως το αυτοκίνητο που μου αρέσει είναι το α ή το β...Και πως το γνωρίζουν; Το ξέρετε.

Μελετώντας τις καταναλωτικές μου συνήθειες , από τα στοιχεία της πιστωτικής μου κάρτας. Προσωπικά , όποτε βλέπω κάμερα στο δρόμο , απλά σηκώνω το χέρι μου και δείχνω το δάχτυλό μου τεντωμένο βγάζοντας τη γλώσσα μου ταυτόχρονα. Γιατί απλά , θεωρώ απαράδεκτο το να κάθεται κάποιος πίσω από μια οθόνη και να με κοιτά , είτε απλά περπατώ , είτε είμαι αγκαλιά με τη σύντροφό μου και φιλιόμαστε είτε οτιδήποτε.

Το ζήτημα όμως δεν είναι οι κάμερες ή οι κάρτες κλπ. Το ζήτημα είναι όλα μαζί.

Πια , παρακολουθούμε την ίδια τη ζωή μας σαν κινηματογραφική ταινία –και δεν μπορώ να μη θυμηθώ το πολύ καλό Truman Show του 1998- μετέχουμε στην ταινία που παρακολουθούμε και δεχόμαστε αγόγγυστα τις οδηγίες του σκηνοθέτη , της διεθνοποιημένης εξουσίας δηλαδή.

Ο λεγόμενος πόλεμος κατά της τρομοκρατίας και η ...διάθεση της Αμερικής να βοηθήσει τον κόσμο να βρει τη...Δημοκρατία , το απίστευτο παιχνίδι που έχει στηθεί , οι ζαλισμένοι πολίτες που αδυνατούν να αντιδράσουν , οι μειοψηφίες που αντιδρούν και που βαφτίζονται αυτομάτως ως περιθωριακές και γραφικές , δείχνουν πως τα πράγματα θα δυσκολέψουν πολύ περισσότερο από όσο μπορούμε να φανταστούμε.

Ο Μεγάλος Αδελφός , είναι εδώ. Πιο εφιαλτικός από αυτόν του Όργουελ εξοπλισμένος με τεχνολογία της οποίας τις δυνατότητες δεν γνωρίζουμε. Αλλά η μεγάλη νάρκη , η απέραντη παγίδα στην οποία έπεσαν οι μάζες είναι το γυαλί. Η τηλεόραση.

Από εκεί ξεκίνησαν όλα και από εκεί συνεχίζονται τα πάντα.
Είναι , το πιο ισχυρό Μέσο , αυτό που μας εξοικειώνει με κάθε είδους πραγματικότητα.
Από την πιο απτή μέχρι την πιο τεχνητή. Αυτό , το πανίσχυρο μέσο , έχτισε την απάθεια στη βία , μας έκανε θεατές του θανάτου και του εξευτελισμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας.

Κάπου μεταξύ μπριζόλας και αναψυκτικού , ανάμεσα σε δυο γουλιές και μια μπουκιά , θα δούμε τον δεμένο πισθάγκωνα σερνάμενο στο πάτωμα κρατούμενο του Γκουαντάναμο , τον αποκεφαλισμό ενός ομήρου στο Ιράκ , τα παιδιά με τα τυφέκια στην Παλαιστίνη μπερδεμένα και ανακατωμένα με το τελευταίο κλιπ της Δέσποινας Βανδή ,μια συνέντευξη του Ρουβά , τις ιπποδρομίες στο Kent κλπ.

Και όλα χάνουν το μέτρο και την αξία τους.

Έτσι , ακυρώνουν συστηματικά τις συναισθηματικές και λογικές μας αντιδράσεις.

Με τον αχταρμά των εντυπώσεων που δυναμιτίζει κάθε λογική και κριτική διεργασία.

Και ο κουρασμένος ανθρωπάκος , που από το πρωί τρέχει για να επιβιώσει , να πληρώσει τις δόσεις του από το καταναλωτικό δάνειο που του πρόσφερε τις τόσο πολυπόθητες διακοπές του , πέφτει μισολιπόθυμος στον καναπέ κάθε βράδυ και δέχεται την ομοβροντία των εικόνων. Των εικόνων στις οποίες και ο ίδιος συμμετέχει.

Γιατί αύριο , ο θάνατος του μπορεί να γίνει θέαμα από μια κάμερα που ήταν στημένη στο δρόμο πιο πέρα. Όλα εικόνα. Εικόνα και η ίδια η ζωή. Και εν τέλει , αντί να ζούμε τη ζωή , «ζούμε» την εικόνα της. Ένα από τα τρελά μου όνειρα, μια φαντασίωσή μου , είναι μια ομάδα που θα την πουν τρομοκρατική , με εκπληκτικές γνώσεις και δυνατότητας τεχνολογίας που θα μπορούσε να κατεβάσει τους διακόπτες της τηλεόρασης. Ξαφνικά , να σβήσουν οι τρισεκατομμύρια οθόνες του πλανήτη.

Φίλος μου , ψυχίατρος και μάλιστα διακεκριμένος μου είπε πως αν συνέβαινε αυτό , θα είχαμε πρώτα ένα κύμα αδιανόητων καυγάδων μεταξύ των ανθρώπων , μετά ένα κύμα μαζικών αυτοκτονιών και τέλος ένα μεγάλο κύμα έξαρσης των καταθλιπτικών φαινόμένων ακόμα και με οργανικά συμπτώματα. Δηλαδή; του είπα... Δηλαδή, μου απάντησε, τα ίδια περίπου συμπτώματα που έχουν οι τοξικομανείς σε συνθήκες στέρησης. Και μετά; Του ξαναείπα... Και μετά , μου απάντησε υπάρχει μια πολύ μεγάλη πιθανότητα , ίσως βεβαιότητα ,πως θα είχαμε ένα πρωτοφανές μαζικό ξέσπασμα κατά των Κυβερνήσεων με σύνθημα την επιστροφή στην ανθρώπινη ζωή , μια επιστροφή σε ανθρώπινους δεσμούς , αναθέρμανση του πολιτισμού κλπ. Ο Μεγάλος Αδελφός είναι εδώ.

Εμείς απουσιάζουμε.
Είμαστε καρφωμένοι στις οθόνες μας και παρακολουθούμε το τέλος μας.