Η Ελληνική Ραδιοφωνία Ανερμάτιστων (ΕΡΑ) και η Κυρία Μαριάννα Κορομηλά.

Έγινε και αυτό λοιπόν.

Συχνά, γράφω και μιλάω για τη δικτατορία του Χαβαλέ που πια, κατά την αντίληψή μου έχει κυριαρχήσει στην Ελλάδα.

Ορισμένες φορές, αναρωτιέμαι αν είμαι πιο αυστηρός από ό,τι πρέπει, αν δεν βλέπω κάποιες καταστάσεις πιο «ανθρώπινα» και πιο….στρογγυλά.

Ωστόσο, η αδιανόητη απόλυση της κυρίας Μαριάννας Κορομηλά από την Ελληνική Ραδιοφωνία ήρθε για να πείσει οριστικά πως όχι μόνο δεν είμαι περιττά αυστηρός αλλά , πως μάλλον με διακρίνει επιείκεια.

Η κυρία Κορομηλά , Ιστορικός και ερευνήτρια, συγγραφέας και παραγωγός στην Ελληνική Ραδιοφωνία για 31 ολόκληρα χρόνια, με ένα πολύ σημαντικό κοινό να την παρακολουθεί με συνέπεια και διάρκεια στις γοητευτικές της αφηγήσεις, απολύθηκε από το Ελληνικό Ραδιοφωνικό Άσυλο, γιατί… «έτσι».

Με τον πλέον επαίσχυντο και θρασύδειλο τρόπο, τηλεφωνικά, μέσω μίας «γραμματέως διευθύνσεως» (Μ. Μυτιληναίου) της ανακοινώθηκε η διακοπή της σύμβασης.

Καμία Μυτιληναίου, κανένας «υπεύθυνος» από όσους μετείχαν στην απόφαση αυτή, δεν είχε, εξ όσων γνωρίζω τουλάχιστον , τη στοιχειώδη τσίπα να αντιμετωπίσει την κυρία Κορομηλά πρόσωπο με πρόσωπο προκειμένου να της ανακοινώσει την απόφαση.

Ασφαλώς, αν κάποιοι από τη Διοίκηση της ΕΡΑ διαβάζουν αυτές τις γραμμές, θα έχουν πρόβλημα κατανόησης του κειμένου, γιατί περιέχει κάποιες τελείως άγνωστες λέξεις και έννοιες , όπως : ευθύνη, τσίπα, ευθύτητα.

Αντιγράφω από δημοσίευμα της εφημερίδας Τα Νέα της 5ης Απριλίου 2002. Το δημοσίευμα, το υπογράφει η κα Παρασκευή Κατημερτζή. Μέσα από τις γραμμές του άρθρου, βγαίνει και το προφίλ της κας Κορομηλά :

«Στα βάθη της Ανατολίας υπάρχουν άνθρωποι που δεν ξέρουν αν υπάρχει στον κόσμο πόλη που τη λένε Αθήνα.

Η ιστορικός Μαριάννα Κορομηλά τούς συνάντησε και πήρε από κείνους την απάντηση στο ερώτημα «τι είναι αυτό που το λένε Έλληνας».

Την πήρε μέσα από μια στιγμιαία λάμψη του βλέμματος.

«Στο άκουσμα της λέξης Έλληνας τούς διαπερνούσε ένα ρεύμα, υπήρχε μια φόρτιση, μια συγκίνηση», λέει. «Προσπάθησα να έρθω πιο κοντά στους ανθρώπους να δω πώς μας βλέπουν, κι έτσι έφθασα στο κλειδί, που είναι η οικουμενική διάσταση του Ελληνισμού. Αυτή έχει διατηρηθεί στις πιο απομονωμένες περιοχές, ενώ έχει χαθεί από την Ελλάδα γιατί εμείς την τσακίσαμε, πετάξαμε την οικουμενικότητα της διασποράς που μετέφεραν οι πρόσφυγες. Είναι οι αρετές και τα ελαττώματα της φυλής».

Επί ένα τέταρτο του αιώνα, η Μαριάννα Κορομηλά ταξιδεύει, ερευνά, γράφει, και μιλάει με ιεραποστολικό πάθος για όλα όσα δεν γράφουν τα βιβλία της επίσημης Ιστορίας.

Όταν οργανώνει εκδρομές σε απάτητα μέρη είναι τόσο αυστηρή στην τήρηση για την ώρα αναχώρησης, ώστε σε κάθε αποστολή κάποιος υποχρεούται να τρέξει πίσω από το πούλμαν.
Είναι από το 1985 ιδρυτικό μέλος της Πολιτιστικής Εταιρείας «Πανόραμα».

Σήμερα όμως είναι κλειστό, εξαιτίας των σεισμών, το πρωτοποριακό στέκι συνάντησης που καθιέρωσε εδέσματα όπως τα περιφρονημένα ρεβίθια ως κατάλληλα για σικ εστιατόρια και που προχώρησε σε μια εκπληκτική καταγραφή και τεκμηρίωση των κατάλοιπων του Ελληνισμού σε άλλες χώρες.

Διατηρεί τη μακροβιότερη εκπομπή λόγου στο ραδιόφωνο από το 1975 μέχρι σήμερα - τα πρωινά του Σαββάτου στην ΕΡΑ.

Κι όμως, στο σχολείο ήταν «πάτος» στους βαθμούς.

Το σχολείο τής φαινόταν «μια φυλακή της παιδείας και της ψυχής», τα βιβλία της Ιστορίας ήταν άχρηστα και ψεύτικα, γιατί έλειπε από μέσα ο άνθρωπος.

Είχε βέβαια μια πολυτέλεια. Τη μεγάλη οικογενειακή βιβλιοθήκη στο σπίτι, τις προφορικές συζητήσεις και ανέκδοτα του οικογενειακού περιβάλλοντος, δηλαδή πληροφόρηση από πρώτο χέρι. Αυτά που αναζήτησε κατόπιν στην ανθρωπολογική και εθνογραφική έρευνα.

Πέντε γενιές άνθρωποι των γραμμάτων είχαν φροντίσει γι' αυτό. Οι πρόπαπποί της ήταν ο πρώτος τυπογράφος και εκδότης ημερήσιας εφημερίδας στην Αθήνα, ο θεατρικός συγγραφέας Δημήτρης Κορομηλάς, ο υπουργός Λάμπρος Κορομηλάς, ο δημοσιογράφος αθηναιογράφος Γιώργος Κορομηλάς, η Μαριάννα Κορομηλά - «γκάγκαρη» Αθηναία - δεν είναι παρά το μήλο που έπεσε κάτω από τη μηλιά.

Σπούδασε Ιστορία και Φιλοσοφία στο Παρίσι, ενώ παράλληλα ξεναγούσε για να ενισχύσει τις σπουδές της.

Εκεί στα ταξίδια έγινε το «κλικ». Η επαφή με τους ανθρώπους που φεύγουν από τους τόπους που μένουν απαράλλακτοι.

«Το μοναδικό σταθερό σημείο, είναι ο γεωγραφικός παράγοντας. Το βουνό θα βρίσκεται πάντα εκεί. Οι κοινότητες των ανθρώπων θα αντιμετωπίζουν πάντα το βουνό ως τραχύ ή ήμερο, ως τροφή ή χώρο για τα θηρία, ανάλογα με το αν έρχεται βροχή από το βουνό και θα το αντιμετωπίζουν με τρόπο ώστε να μπορούν να επιζήσουν.

Αυτό διαμορφώνει χαρακτήρες, νοοτροπίες» θα πει. «Αυτό που με εντάσσει στην Αθήνα της εποχής του Κίμωνα είναι οι Αλκυονίδες ημέρες στο καταχείμωνο. Είναι το μόνο κοινό που έχουμε. Πατρίδα είναι μέχρι εκεί που φθάνει το παιδικό μάτι, αυτό που σε περιβάλλει, σου γεννά ασφάλεια», λέει η Μαριάννα Κορομηλά.

«Είναι το σπιτικό, οι οσμές του φαγητού, είναι κάτι εγωκεντρικό, ενώ οικουμενικότητα του Ελληνισμού είναι όταν ακούς στην Κασταμονή της Παφλαγονίας, την κοιτίδα των Κομνηνών, να λένε ακόμα και τώρα τις χριστιανικές προσευχές στην τουρκική γλώσσα».

«Ευτυχισμένος που έκανε το ταξίδι του Οδυσσέα» επιγράφεται ένα από τα βιβλία της Μαριάννας Κορομηλά, της ακούραστης ταξιδιώτισσας που αφουγκράστηκε τον παλμό του ζωντανού Ελληνισμού στον Πόντο και την Ανατολία, την Ερυθραία της Ιωνίας και τη Θράκη και μας μεταφέρει στα βιβλία της τη λαμπρή διαδρομή, τη λάμψη και τη συρρίκνωση, έως το υστερόγραφο. Τον τελευταίο σπασμό, του οποίου υπήρξε αυτόπτης μάρτυς στο τέλος του 20ού αιώνα.

«Η οικουμενική ελληνικότητα έχει μια έντονη αίσθηση της κοινωνικής ευθύνης και αλληλεγγύης. Έχει τη μνήμη του πλούτου και της γενναιοδωρίας, έχει το εμπόριο, που καλλιεργεί την ανοχή και τον σεβασμό του άλλου, τη βοήθεια προς εκείνον που κινδυνεύει. Ο ελληνικός τρόπος είναι να είσαι ανοιχτός προς τους άλλους. Έχει μια βαθύτατη σχέση, πνευματική, με τον Θεό. Ελληνικότητα είναι να αναζητάς τις ομοιότητες, να τα βρίσκεις με τους άλλους, όποιοι κι αν είναι, με τη συναλλαγή, με τη διπλωματία».

«Οι Έλληνες στη Μαύρη Θάλασσα» είναι ένα έργο ζωής, επιτόπιας έρευνας, πρωτότυπο και συλλογικό. Όταν πρωτοκυκλοφόρησε από το «Πανόραμα», το 1991, χαρακτηρίσθηκε ηρωική έκδοση.

Την εποχή που δεν υπήρχε κανένας άλλος ταξιδιωτικός οδηγός για την περιοχή, ήταν το πρώτο βιβλίο του είδους που κυκλοφόρησε διεθνώς σηκώνοντας για πρώτη φορά την κουρτίνα της άγνοιας και του φόβου που μας χώριζε από τον κόσμο της Μαύρης Θάλασσας. Το πρώτο βιβλίο, που σαν την Αργώ διέσχισε τις ψυχροπολεμικές συμπληγάδες.

Είναι ένα βιβλίο θησαυρός που ενώνει με όλα τα ιστορικά, αρχαιολογικά και ιστορικά στοιχεία την ιστορία και τα μνημεία που είναι διάσπαρτα σε δέκα χώρες. Χαρακτηριστικό της αφήγησης είναι η γλαφυρότητα και η συμμετοχή των ανθρώπων. Άγιοι και ναυτικοί, σοφοί δάσκαλοι και ανορθόγραφοι ζωγράφοι, έμποροι, πρίγκιπες, βιοτέχνες και αγρότες.

Έγινε ανάρπαστο. Δεκαπέντε χιλιάδες αντίτυπα διατέθηκαν μέσα σε τρία χρόνια, όπως και 2.500 βιβλία στην αγγλική. Με την πτώση του σοβιετικού καθεστώτος και τις ραγδαίες αλλαγές στον χάρτη της περιοχής, έπρεπε να ξαναγραφεί, γιατί οι γλώσσες λύθηκαν, οι κλειστές αποθήκες άνοιξαν, τα απρόσιτα μνημεία έγιναν προσιτά.

Η νέα επαυξημένη, κατά εκατό τουλάχιστον σελίδες, έκδοση, ενισχύθηκε με τη χορηγία του Ιδρύματος Σ. Νιάρχος.

Προστέθηκε μία σειρά άρθρων ξένων επιστημόνων και ενημερώθηκε με χάρτες και φωτογραφίες, ώστε να αποκατασταθεί η μεγάλη πολιτιστική ενότητα, που εκτείνεται γεωγραφικά από τον Έβρο έως τον Μέγα Καύκασο.

Ιστορικά, χτενίζονται όλες οι περίοδοι, ακόμα και οι πιο σκοτεινές, δίνονται δυσεύρετα στατιστικά στοιχεία για την παρουσία και τη δράση των Ελλήνων, την κοινωνική και συντεχνιακή οργάνωση, την τουρκόφωνη ρωμιοσύνη, τις χιλιάδες των σχολείων.
Αφιερώνεται «σ' αυτούς που κράτησαν τη ζωή έξω από τα μουσεία».

Αν η έρευνα μεταξύ των ανθρώπων ξεκινούσε τώρα, δεν θα ήταν το ίδιο, γιατί οι παλιοί έχουν φύγει και πήραν μαζί τους τη ζωντανή ιστορία και τη μνήμη.»

Στη διεύθυνση http://www.radiofono.gr/node/281 μπορείτε να διαβάσετε την επιστολή που έδωσε στη δημοσιότητα η κα Κορομηλά , επιστολή αξιοπρέπειας και ήθους (και άλλες άγνωστες έννοιες για ορισμένους , φοβάμαι πολλούς, πάρα πολλούς) και, από κάτω κάποια σχόλια ανυπόγραφα και ενυπόγραφα.

Δυστυχώς, ελάχιστα, μόλις δεκατέσσερα μέχρι αυτή την ώρα.

Τουλάχιστον, η ελληνική blogόσφαιρα αντέδρασε αρκετά δυναμικά, αποδεικνύοντας ότι δεν πάσχει εξ ολοκλήρου από προσωπικό συναισθηματικό αυτισμό.

Τέλος, τρία ακόμα ζητήματα:

1. Αν είχε συμβεί κάτι τέτοιο σε οποιαδήποτε άλλη χώρα της Ευρώπης , είναι βέβαιο πως θα υπήρχαν σημαντικές αντιδράσεις τόσο από τους «συναδέλφους» της κυρίας Κορομηλά στην ΕΡΑ, όσο και από «διακεκριμένους» εκτός ραδιοφωνίας. Καθηγητές, διανοούμενους κλπ.

Ωστόσο, στο Χαβαλελλαδιστάν τίποτα, ούτε κιχ.

Προφανώς, η απομάκρυνση μιας Μαριάννας Κορομηλά από τα μικρόφωνα της Ραδιοφωνίας είναι βολικότατος στη χώρα της ημιμάθειας και της «ξερολίασης» των πάντων.

2. Σε οποιαδήποτε άλλη χώρα της Ευρώπης, με την ανακοίνωση της απόλυσης μίας Μαριάννας Κορομηλά, θα είχαν σπεύσει σε χρόνο μηδέν κάποια ιδιωτικά ραδιόφωνα να εξασφαλίσουν τη συνεργασία της και να επωφεληθούν της Κρατικής –Κυβερνητικής αμορφωσιάς και αμετροέπειας.

Φαίνεται όμως, πως ο σιγαστήρας σε ανθρώπους καλλιεργημένους που δουλεύουν με μεράκι αυταπάρνηση γνώση και συνέπεια, βολεύει και βολεύει απολύτως τους επικυρίαρχους ή αυτούς που θέλουν κάποια στιγμή να γίνουν τέτοιοι.

Ο πήχης, χαμηλώνει διαρκώς, ο Χαβαλές θριαμβεύει πανηγυρικά.

3. Σήμερα , είναι 7 Αυγούστου. Η υπόθεση αυτή, τυπικά δεν είναι «επίκαιρη».
Μόνο που δυστυχώς είναι και θα παραμείνει ως τέτοια.

Γιατί, στην Ελλάδα, η κυριαρχία της αθλιότητας και η διαρκής περιθωριοποίηση της Αξίας είναι ο καθημερινός τρόπος ζωής.


ΥΓ. Η απουσία μου σε ολιγοήμερες διακοπές και ο φόρτος εργασίας που είχε προηγηθεί δεν μου επέτρεψαν να πάρω μυρουδιά τα γεγονότα στην ώρα τους. Ευχαριστώ τον Αθήναιο (http://www.greekgastronomer.com/) για την αναφορά του στις σελίδες του και το Θείο Τραγί (http://awron.blogspot.com/2006/07/i-o.html) του οποίου το σχόλιο χρησιμοποίησα χτες το βράδυ στο ραδιόφωνο προκειμένου να αναφερθώ στο ζήτημα.



Παρακαλώ, διαμαρτυρηθείτε για αυτό το αίσχος και μη διστάσετε.
Γεμίστε το mail της κυρίας Μυτιληναίου στην ΕΡΑ με νηφάλια αλλά σαφή μηνύματα.

Κάπως, πρέπει να καταλάβουν επιτέλους, πως δεν είμαστε όλοι ανόητοι και άπραγοι.

Γράψτε εδώ: mmmitilineou@ert.gr


------------------------------------------------------------------------------------------------
UPDATE

Μαθαίνω, πως η κυρία Κορομηλά θα κινηθεί δικαστικά κατά των υπευθύνων της ΕΡΑ και αυτό είναι εξαιρετικά παρήγορο. Τόσο για την ίδια (η "απόφαση" είναι διάτρητη σύμφωνα με τους κανόνες που ισχύουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση) όσο και για τα μελλοντικά θύματα της αμετροέπειας ιθυνόντων οποιασδήποτε πλευράς.

Επίσης, διαβάστε όπωσδήποτε τα δυο τελευταία άρθρα του θαυμάσιου Oldskipper -http://skipperandskipper.blogspot.com/ -με τίτλο "Καλοί τρόποι" και "Η άλλη πλευρά".

Δεν σχετίζονται ευθέως με το θέμα του post, αλλά, είναι απόλυτα συνδεδεμένα με το χάλι του τόπου και την απελπισία που έχει καταλάβει πολλούς για το μέλλον του.